تاریخچه طناب

استفاده از طناب برای شکار، کشیدن، بستن، چسباندن، حمل، بلند کردن و کوهنوردی به دوران ماقبل تاریخ برمی گردد. طناب از نخ های جامد بلندی به نام الیاف ساخته می شود. این احتمال وجود دارد که اولین طناب‌ها به‌طور طبیعی طول‌هایی از الیاف گیاهی مانند انگور بوده باشند. اولین شواهد دال بر ساخت طناب واقعی، یک قطعه بسیار کوچک از طناب سه لایه از یک مکان نئاندرتال به ۵۰۰۰۰ سال پیش برمیگردد.

ابزار ۴۰۰۰۰ ساله ای که در غار هوهله فلس در جنوب غربی آلمان پیدا شد، در ابتدا به عنوان یکی از آلات موسیقی یا یک شی مذهبی مطرح شده بود، تا اینکه در سال ۲۰۲۰ به عنوان ابزاری برای ساختن طناب شناسایی شد. این ابزار، یک نوار ۲۰ سانتی متری (۸ اینچی) از عاج ماموت است که چهار سوراخ در آن حفر شده است. هر سوراخ با برش های مارپیچی دقیقی پوشیده شده است. الیاف گیاهی از طریق سوراخ ها وارد شده و ابزار پیچ خورده و طناب ها و ریسمان های قوی ایجاد می کند. برش‌های مارپیچی تمایل به نگه داشتن الیاف در جای خود داشتند. پس از شناسایی این شیء به عنوان ابزار طناب‌سازی، به نظر می‌رسد که اشیاء ۱۵۰۰۰ ساله دیگری با سوراخ‌هایی با برش‌های مارپیچی ساخته شده از شاخ گوزن شمالی که قبلاً در چدار گرج، سامرست، انگلستان یافت شده بود، برای ساخت و دستکاری طناب‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اهداف هنوز مشخص نیست، اما اکنون تصور می شود که هدف از ساخت این ابزارها، ساخت یا دستکاری طناب ها باشد. آنها در اصل “باتوم” نامیده می شدند و احتمالاً به عنوان نشان درجه حمل می شدند.

آثار طناب یافت شده بر روی خاک رس پخته شده شواهدی از فن آوری ریسمان و طناب سازی در اروپا با قدمت ۲۸۰۰۰ سال را ارائه می دهد. قطعات فسیل شده طناب احتمالاً دو لایه به قطر حدود ۷ میلی متر در یکی از غارهای Lascaux پیدا شد که قدمت آن به ۱۵۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد.

طناب دسته‌ای از الیاف انعطاف‌پذیر است که برای افزایش طول کلی و استحکام کششی آن، به هم پیچیده یا بافته شده‌اند. استفاده از طناب برای شکار، حمل، بلند کردن و کوهنوردی به دوران ماقبل تاریخ برمیگردد. الیاف طبیعی در ساقه گیاهان یافت می شود. الیاف مصنوعی از روغن ساخته می شود. طناب ها در ابتدا با دست و با استفاده از الیاف طبیعی ساخته می شدند. اولین طناب ها با پیچاندن و قیطاندن طول فیبرهای گیاهی ساخته می شدند. طناب‌های مدرن توسط ماشین‌ها ساخته می‌شوند و از بسیاری از مواد مصنوعی جدیدتر برای ایجاد استحکام بهتر، وزن سبک‌تر و مقاومت بهتر در برابر پوسیدگی استفاده می‌کنند. امروزه بیش از نیمی از طناب تولید شده در صنایع ماهیگیری و دریایی استفاده می شود. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد طناب‌ها در دوران ماقبل تاریخ از علف‌ها و درختان انگور به هم پیچیده شده‌اند. از هیچ ابزاری استفاده نشده و الیاف ها با دست پیچ خورده ­اند. از طناب برای جابجایی اجسام سنگین مانند سنگ و کنده ­های درخت استفاده می­شده. طناب از نی و الیاف گیاهان پاپیروس ساخته می­شد. آنها نخ ­ها را روی یک دوک دستی به هم می چرخانیدند.

اگرچه منشأ طناب ناشناخته است، اما مصریان اولین مردمی بودند که ابزار خاصی را برای ساختن طناب ابداع کردند. قدمت طناب مصری به ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می­رسد. و عموماً از الیاف نی آب ساخته می­شد. سایر طناب­ های مصری از الیاف نخل خرما، کتان، علف، پاپیروس، چرم یا موی شتر ساخته می­شد. استفاده از چنین طناب­ هایی که توسط هزاران برده کشیده می­شد به مصریان اجازه می­داد تا سنگ­ های سنگین مورد نیاز برای ساخت اهرام را جابجا کنند. در حدود ۲۸۰۰ سال قبل از میلاد، طناب ساخته شده از الیاف کنف در چین مورد استفاده قرار گرفت. طناب و صنعت طناب‌سازی طی چندین هزار سال آینده در سراسر آسیا، هند و اروپا گسترش یافت.

در قرن چهارم، طناب‌سازی در هند چنان تخصصی شده بود که برخی از سازندگان، طناب‌هایی را تولید می‌کردند که فقط برای فیل‌ها در نظر گرفته شده بود. لئوناردو داوینچی (۱۴۵۲-۱۵۱۹) طرح‌هایی مفهومی برای ماشین طناب‌سازی ترسیم کرد و در دهه‌های ۱۷۰۰ و ۱۸۰۰، اختراعات جدید به این معنی بود که نخ‌ها را می‌توان با ماشین ریسید. در اواخر دهه ۱۷۰۰ چندین ماشین کار ساخته و به ثبت رسید و کارخانه های طناب سازی و کارخانه های ریسندگی ساخته شد.

از سال ۱۸۵۰، نخ ها بر روی ماشین آلات در کارخانجات ریسندگی ریسیده شدند. ماشین های ریسندگی نخ های تابیده شده را روی بوبین می پیچند. کشتی‌های بادبانی قبل از اینکه قایق‌ها با بخار یا نفت کار کنند استفاده می‌شدند. کشتی های بادبانی به مقدار زیادی طناب برای دکل­ ها و لنگرها نیاز داشتند. از دکل­ ها برای نگه داشتن و بلند کردن بادبان­ های کشتی استفاده می شد. دایره المعارف هنرهای مفید (۱۸۶۶) طول و وزن طناب مورد نیاز برای یک کشتی جنگی درجه یک را به شکل زیر فهرست می ­کند: وزن کل طناب = ۷۸٫۵ تن (۷۱۰۰۰ کیلوگرم)، طول کل طناب ۴۳ مایل (۶۹ کیلومتر)، بسیاری از طناب های ساخته شده در بارتون، در کشتی های بادبانی ساخته شده در هال استفاده می شد. ادموند هیلاری و تیمش اولین کوهنوردانی بودند که در ژوئن ۱۹۵۳ به قله اورست رسیدند. آنها از طناب­های نایلونی برای کوهنوردی، طناب­ های کنفی برای طناب ­های ثابتی که روی کوه گذاشته بودند و از طناب برای مصارف مختلف مانند طناب­ های چادری استفاده کردند. طناب­ ها باید در برابر دمای بسیار سرد قله اورست مقاومت می ­کردند. این طناب­ ها می­بایست قوی باشند اما به اندازه کافی سبک بوده تا براحتی آنها را با خود حمل کنند. طناب­ های نایلونی مقداری کشش در خود دارند، که آنها را برای کوهنوردی و شناور کردن مناسب می­ کند. طناب‌های نایلونی بسیار گران بودند، بنابراین از طناب کنفی ارزان‌تری برای طناب‌های ثابتی که در کوه رها می‌کردند استفاده می‌شد.

ساخت طناب از الیاف طبیعی ادامه داشت تا اینکه در دهه ۱۹۵۰ مواد مصنوعی مانند نایلون رایج شد. با وجود تغییرات در مواد و تکنولوژی، ساخت طناب امروزه از زمان مصریان باستان تغییر چندانی نکرده است. از قرون وسطی تا قرن هجدهم، در اروپای غربی طناب‌ها در راهروها ساخته می‌شدند، ساختمان‌های بسیار طولانی که در آن رشته‌ها در تمام طول طناب پهن می‌شدند و سپس آنها را به هم می‌پیچاندند تا طناب را تشکیل دهند. طناب سازی در قرون وسطی در بریتانیا رایج بود. طناب سازی در خانه های خود مردم توسط کارگران ماهر ساخته می شد و به صورت محلی فروخته می شد. در انگلستان، طناب‌سازی در مقیاس صنعتی انجام می‌شد، اما هر جامعه یک طناب‌ساز محلی نیز داشت و اکثر مزارع طناب خودشان را می‌ساختند. مواد همیشه گرانتر از نیروی کار بود.

ساخت طناب شامل چرخاندن الیاف به یکدیگر برای تشکیل نخ است. برای طناب پیچ‌خورده، نخ را به رشته‌ها و رشته‌ها را به طناب می‌پیچانند. طناب تابیده سه رشته رایج ترین نوع طناب است. طناب ممکن است از الیاف طبیعی ساخته شده باشد که به آسانی به نخ تبدیل شده اند یا از مواد مصنوعی که به صورت الیاف ریسیده شده یا به رشته های بلند اکسترود شده اند. الیاف طبیعی شامل کنف، سیزال، پنبه، کتان و جوت است. ماده طبیعی دیگر کنف مانیل نام دارد، اما در واقع الیاف گیاه موز است. سیزال به طور گسترده برای ساخت ریسمان استفاده می شد، اما مواد مصنوعی جایگزین آن می­شوند. طناب مانیل هنوز توسط سنت‌گرایان استفاده می‌شود، اما می‌تواند از داخل پوسیده شود، بنابراین استحکام خود را بدون هیچ نشانه بیرونی از دست می‌دهد. گیاه شاهدانه تا پانزده فوت رشد می کنند و طناب از الیاف موجود در ساقه های بلند و عمودی این گیاه ساخته می شود. بسیار قوی است اما برای ضد آب شدن طناب ها باید در قیر فرو برود. درختان نخل در کشورهای دارای آب و هوای گرمسیری مانند هند رشد می کنند. طناب ساخته شده از این گیاه برای ساخت تورهای ماهیگیری خوب است زیرا در آب نمک پوسیده نمی شود اما ضعیف ترین الیاف طبیعی است. مانیل از برگ های گیاه آباکا، نوعی موز وحشی، می آید که در کشورهای دارای آب و هوای گرمسیری، به ویژه فیلیپین رشد می کند. ضد آب است بنابراین این طناب­ها نیازی به قیر زدن ندارند اما به اندازه کنف قوی نیستند. سیزال از برگ های فیبری یک گیاه به دست می آید. این گیاه در مناطقی با آب و هوای گرمسیری رشد می کند. از کنیا وارد شده است. به اندازه کنف یا مانیل قوی نیست، اما کمی کشیده می شود و برای مهار طناب ها مناسب است.